W miniony weekend miałam okazje wciąć udział jako uczestnik w
Konferencji Food Forum - Dietoterapia w chorobach cywilizacyjnych. Wszystko odbyło się w Multikinie w Złotych Tarasach. Organizacja eventu osiągnęła naprawdę wysoki poziom i uważam, że była to jedna z mocniejszych stron wydarzenia. W moim odczuciu dobór prelegentów z jednego, specyficznego nurtu rzucał dość wąskie światło na problematykę wykładów, jednak kontrowersja zawsze wspiera umiejętność uważnego słuchania i kodowania wiedzy z czego chętnie korzystam.
Wykłady, których udało mi się posłuchać były prezentacją serii powiązań między mikroflorą, alergiami, stanem zapalnym, depresją, otyłością i chorobami autoimmunologicznymi. Aaa, i glutenem - oczywiście ;). Powstawanie alergii pokarmowych jest wg mnie jednym z najbardziej interesujących zjawisk patofizjologicznych. Jednak jest to pojęcie niejednorodne. Najprostszy podział mówi o alergii IgE zależnej, czyli takiej, w której reakcja na dany alergen występuje natychmiast (najczęściej są to produkty obejmujące wielką 8) oraz IgE-niezależnej, do której należą nadwrażliwość IgG-zależna i mniej poznana IgA-zależna. Nadwrażliwość IgG- zależna charakteryzuje się bardzo opóźnioną reakcją, która może pojawić się nawet do 4 dni po wystąpieniu kontaktu z alergenem. Może się ona manifestować między innymi depresją, zaburzeniami nastroju, problemami skórnymi, zespołem chronicznego zmęczenia, nadpobudliwością psychoruchową, pogorszeniem kondycji fizycznej, astmą, migrenami a nawet otyłością. W tym przypadku osoby wykazują częste i chętne spożywanie alergizujących pokarmów co pogłębia stan reakcji immunologicznej i rozwój stanu zapalnego, który z kolei może predysponować do wielu jednostek chorobowych jak i gromadzenia się tłuszczu w tkance tłuszczowej i mięśniowej. Nadwrażliwość pokarmowa IgA-zależna objawia się ostrą reakcją ze strony przewodu pokarmowego, która występuje w opóźnieniu kilkugodzinnym od wprowadzenia alergenu do organizmu. Nie da się mówić o alergii pokarmowej jeżeli nie wspomni się o metaforycznym terminie "przeciekającego jelita"oraz aktywacji/podtrzymania chorób autoimmunologicznych, które najprawdopodobniej są związane z dużym kontaktem komponentów bariery jelitowej z czynnikami alergizującymi. Do tej pory teoria ta została potwierdzona wyłącznie badaniami profesora Fasano, dlatego należy wypowiadać się o niej ostrożnie. Badania na nadwrażliwość IgA i IgG-zależną są dostępne jedynie w wyspecjalizowanych ośrodkach medycznych. Na podstawie wyniku projektuje się możliwie najlepiej zbilansowaną dietę eliminacyjno-rotacyjną. Jest to wówczas bardzo spersonalizowany sposób postępowania i zasadniczo jedyny słuszny. Błędem jest zakładanie, że nieuzasadniona eliminacja glutenu i nabiału z diety rozwiąże problem. Każdy organizm jest niezwykłą indywidualnością i wymaga spersonalizowanej terapii oraz postępowania dietetycznego.
Prezentacja dr. n. biol. med. Patrycji Szachty
Kolejne przemówienie dotyczyło cytokinowej teorii depresji, na którą składa się mnogość czynników. Przyszłość polskiej psychiatrii zależy w dużej mierze od tego czy podejmie się kompleksową diagnostykę opartą o profil genetyczny i metaboliczny, nietolerancje pokarmowe i badanie mikroflory. Bezwzględną koniecznością staje się uwzględnienie oddziaływań dietetycznych w nowych, integracyjnych modelach terapeutycznych. W Japonii zachorowalność na depresję szacuje się na 3%. Inaczej sprawa wygląda w USA gdzie cierpi na nią aż 17%. To wystarczający dowód by jeszcze dokładniej przyjrzeć się powiązaniom żywieniowym i habitualnym występującym w zaburzeniach psychicznych. Ciekawe badanie, które trwało 28 lat i objęło 43000 kobiet wykazało, że działanie prozapalne - korelujące z depresją, mają napoje gazowane (słodzone słodzikami lub cukrem), zboża oczyszczone i margaryna. Anty-zapalne okazało się wino, kawa, oliwa z oliwek, żółte a także zielone warzywa. Warto pod tym względem przeanalizować swoją dietę w trosce o zdrowie psychiczne.
Prezentacja prof. Hanny Karakuły-Juchnowicz
Najlepsze wystąpienie należało do Prof. Ostrowskiej, która opowiadała o roli nadwrażliwości jelitowych i mikrobioty w utrzymaniu prawidłowej masy ciała. W Polsce, co druga osoba ma nadwagę lub otyłość. Możesz wyglądać dobrze, ale metabolicznie być otyłym. (Dysproporcja między tkanką tłuszczową a mięśniową.) Spożywanie pokarmów, które powodują alergię czy nietolerancję, może być przyczyną zwiększenia masy ciała, zaburzeń metabolicznych toczących się w organizmie czy pogłębienia stanu zapalnego i przez to kłopotów z dbaniem o właściwą masę ciała lub z redukowaniem już zgromadzonej nadmiernej masy ciała. Powszechnie wiadomo, że najtrudniej zredukować masę ciała u osób z wysokim białkiem CRP/ i lub insulinoopornością. Zastosowanie odpowiednio dobranej diety hipoalergizującej może być u tych osób istotnym czynnikiem leczącym nadwagę lub otyłość. Poza tym należałoby przywracać stan eubiozy w przewodzie pokarmowym, dobierając właściwe probiotyki i prebiotyki. Objawy ze strony przewodu pokarmowego takie jak zaparcia, wzdęcia czy biegunki leczy się probiotykami jednoszczepowymi, natomiast w objawach ogólnych np. w zespole metabolicznym czy migrenie - wieloszczepowymi.
Prezentacja dr hab. n. med Lucyny Ostrowskiej
Oprócz tych wystąpień, warto wspomnieć o bardzo przydatnych warsztatach z diagnostyki laboratoryjnej, która pozwoliła znacznie rozszerzyć horyzonty praktyki dietetyków, zwłaszcza, że to właśnie ona jest narzędziem pracy w ich rękach.
Dziś wiadomo, które składniki diety mogą mieć funkcje immunomodulujące, jaki rodzaj bakterii probiotycznych jest w stanie wpłynąć na skuteczną odpowiedź immunologiczną oraz jakie pierwiastki śladowe i mikroelementy wspierają nasz układ odpornościowy. Znane są mechanizmy powstania stanu zapalnego i złego ukierunkowania odpowiedzi immunologicznej, a także wiadomo, jakie czynniki środowiskowe biorą udział w patomechanizmie powstawania chorób z autoagresji. Jednak skuteczność terapii zależy od wielu czynników i przede wszystkim od stopnia jej zindywidualizowania. Przyszła współpraca lekarzy i dietetyków może zaowocować wypracowaniem standardów tych chorób. Także badania genetyczne i skrupulatny wywiad rodzinny pozwalają przewidzieć rozwój konkretnych chorób autoimmunologicznych.
Polecam gorąco wszystkim zainteresowanym studentom i przede wszystkim czynnym dietetykom uczestnictwo w dobrej jakości konferencjach naukowych, ponieważ wybraliśmy tak niesamowicie żywą i spektakularną dziedzinę nauki, że nie mamy prawa pozostać obojętni na jej rozwój.
